ไหว้เช็งเม้ง ทำไมต้องไหว้เดือนเมษา

ไหว้เช็งเม้ง ทำไมต้องไหว้เดือนเมษา

บรรยากาศการไหว้เช็งเม้งที่สุสาน ที่แดดยังไม่แรงนัก (ภาพโดย วิภา จิรภาไพศาล)

ฤดูร้อนของไทย เริ่มต้นประมาณกลางเดือนกุมภาพันธ์-กลางเดือนพฤษภาคม อากาศร้อนอุณหภูมิระหว่าง 35-39 องศาเซลเซียส 
และวันที่อากาศร้อนจัดอุณหภูมิอาจสูงกว่านั้น อากาศร้อนเสียขนาดนี้ ถ้าเป็นไปได้ก็ควรอยู่ในอาคาร หรือที่มีร่มเงาบังแดด 
แต่ช่วงที่อากาศร้อนโหดๆ นั้น ทำไมไป “ไหว้เช็งเม้ง” กัน

เมื่อพูดถึง “เช็งเม้ง” คนส่วนใหญ่มักรู้จักว่าเป็นชื่อ “เทศกาลไหว้บรรพบุรุษของคนจีน” แต่เทศกาลนี้ยังมีความหมายอื่นอีก

บรรยากาศเช็งเม้ง ที่สุสานในจังหวัดชลบุรี เมื่อ พ.ศ.2529 (ภาพจากห้องสมุดภาพนิตยสารศิลปวัฒนธรรม)

เช็งเม้ง เป็นชื่อสภาพอากาศปักษ์ย่อย 1 ใน 24 ปักษ์ของจีน คนจีนแบ่งสภาพอากาศตลอดปีเป็น 24 ปักษ์ โดย เช็งเม้งเป็นปักษ์ที่ 5
ซึ่งอากาศสดชื่น (清) ทิวทัศน์แจ่มใส (明) จึงได้ชื่อว่า เช็งเม้ง (清明-แจ่มใส) ซึ่งหมายถึง อากาศที่แจ่มใสงดงาม
ในยุคโบราณเช็งเม้งเป็นช่วงเวลาสำคัญหนึ่งทางการเกษตร จนมีสำนวนว่า ปลูกต้นไม้ปลูกป่า อย่าให้เลยเช็งเม้ง,
ปักษ์เช็งเม้ง สั่งหญิงเลี้ยงไหม จัดห้องไหม…

เทศกาลนี้เป็นเทศกาลใหญ่ของเดือนสาม (จีน) ตามปฏิทินเกษตรของจีนถือเป็นช่วงปลายฤดูใบไม้ผลิ
แต่หลักอุตุนิยมวิทยาสากลถือเป็นต้นฤดูใบไม้ผลิ ต้นไม้กำลังเติบโต ดอกไม้บานสะพรั่ง อากาศสดชื่น ท้องฟ้าแจ่มใส ธรรมชาติงดงาม

จึงไม่แปลกหรอกที่เมืองจีนจะกำหนดให้ช่วงเวลาเช่นนี้ ไปปัดกวาดสุสานเซ่นไหว้บรรพบุรุษ

บรรยากาศเช็งเม้ง (ภาพจาก : ข่าวสด)

เท่านั้นยังไม่พอ อากาศดีขนาดนี้ ไหว้เสร็จก็จะต้องออกเที่ยวชมธรรมชาติ ที่เรียกว่า “เที่ยวสันต์” ที่ออกเที่ยวกันตั้งแต่ช่วงก่อน-หลังเช็งเม้ง 10 วัน
เป็นกิจกรรมที่มีมาตั้งแต่ราชวงศ์ซ่ง (พ.ศ. 1503-1822) และที่นิยมของประชาชนทั่วไป จนจางเจ๋อตวนศิลปินผู้มีชื่อในยุคนั้น
นำบรรยากาศดังกล่าวมาวาดเป็นภาพเขียน “清明上河圖 -ชมแม่น้ำยามเช็งเม้ง” ที่แสดงให้เห็นความคึกคักในการเที่ยววสันต์ ในช่วงเทศกาลเช็งเม้ง

แต่เมื่อคนจีนออกสู่โพ้นทะเล บางประเทศที่พวกเขาไปตั้งรกรากใหม่ มีสภาพภูมิอากาศที่แตกต่างไปจากเมืองจีน
เช่น ประเทศไทย การ “ไหว้เช็งเม้ง” หรือไหว้บรรพบุรุษในเทศกาลนี้ จึงต้องอดทนกับอากาศที่ร้อนตับแตกด้วยเหตุนี้

ขอบคุณที่มา https://shorturl.at/s3rU2